Als fanatieke lezer kan ik niet dankbaar genoeg zijn dat ik geboren ben en woon in Troyes, een stad die al eeuwenlang in nauw verband staat met boeken!
Allereerst werd de prachtige twaalfde eeuw in Troyes gekenmerkt door Chrétien de Troyes, de wereldberoemde en erkende dichter die hier geboren is.
Hij was een van de beroemdste schrijvers uit de Franse literatuurgeschiedenis van de middeleeuwen: hij creëerde het romantische genre en de hoffelijke literatuur, die onder andere het ridderlijke ideaal uitdrukt.
Hij schreef in de Romaanse taal (waar ook het woord ‘roman’ vandaan komt), die was afgeleid van de langue d’oïl, de taal die in Noord-Frankrijk werd gesproken. Deze taal verving geleidelijk het Latijn en werd toegankelijker voor iedereen. In zekere zin was hij de eerste Franse romanschrijver.
Maar dat is nog niet alles!
Wist u dat daarnaast de eerste papierfabriek van Frankrijk gevestigd was in Troyes?
Deze werd hier geopend in 1338.
Aangezien water essentieel was voor de productie van papier en het waternetwerk van Troyes goed ontwikkeld was, werd een aantal watermolens ingezet voor deze nieuwe industrie.
De eerste molen die in 1338 werd ingezet voor de productie van papier was de Moulin de la Pielle, die zich bevond in de buurt van de huidige wijk Vouldy. In de jaren daarna werden er steeds meer molens ingezet voor de productie van papier.
In 1354 stelde koning Jan II van Frankrijk (ook wel Jan de Goede genoemd) de papierfabrikanten in Troyes vrij van alle belastingen die betrekking hadden op hun werkzaamheden.
De papierindustrie in Troyes kwam in de veertiende eeuw een volledig tot bloei en het papier dat hier gemaakt werd, werd op grote schaal verkocht in Europa en zelfs in Rusland. Op sociaal gebied werd dit bedrijf al snel onderdeel van de intellectuele en financiële elite van de stad. Deze industrie verdween na de herroeping van het Edict van Nantes in 1685, toen verschillende papierfabrikanten, die zich tot het protestantisme bekeerden, in ballingschap gingen in Engeland of Nederland.
Vanaf 1483 werd naast papier de boekdrukkunst ontwikkeld in Troyes.
De familie Oudot, die een van de drukkerijen bezat, kreeg in 1602 het geweldige idee om de Bibliothèque bleue op te richten, waar men populaire literatuur kon vinden. Deze boeken waren redelijk klein en waren te koop voor een lage prijs. We zouden ze dus kunnen vergelijken met de pocketboeken die we tegenwoordig kunnen kopen.
Er is zelfs nog meer!
In Troyes werd namelijk de allereerste openbare bibliotheek geopend, in 1651.
Datzelfde jaar liet de uit Troyes afkomstige Jacques Hennequin, voormalig hoogleraar theologie aan de Sorbonne Université in Parijs, zijn boeken na aan het klooster van de Cordeliers de Troyes. De instelling kreeg de naam ‘Bibliothèque de Troyes‘. Er werd een contract opgesteld met voorwaarden waaraan deze bibliotheek, die bijna 4000 boeken bevatte en voor het eerst openbaar toegankelijk was, moest voldoen. Een bibliothecaris was verantwoordelijk voor het behoud van de collectie en de ontvangst van de bezoekers.
In het contract stond duidelijk vermeld: ‘De bibliothecaris zal de eerder genoemde plaats openstellen voor allen die deze willen betreden, op elke maandag, woensdag en vrijdag, van de middag tot zonsondergang’ en ‘hij zal onder een enkel beding vuur en brandende kaarsen bij zich dragen’.
Zo werd de eerste openbare bibliotheek van Frankrijk geopend!
Neem gerust een kijkje op de website van de Amis de Gutenberg, de levende herinnering aan de boekdrukkunst in Charmont-sous-Barbuise.
Zoals u ziet, is er toch al een hele tijd een verband tussen Troyes en boeken.
Daar mogen we zeker trots op zijn!
Headerafbeelding en lay-out: Oude boeken © Michal Jarmoluk
Gepubliceerd op 24 november 2020 door Sylvie